Rekuperacja a okap kuchenny, czyli skuteczna wentylacja całego domu
Okap kuchenny jest obecnie niezbędnym urządzeniem w każdym domu. Podobnym standardem staje się instalowanie rekuperacji. Rekuperacja a okap kuchenny – sprawdźmy, jak połączyć te dwa mechanizmy.
Tradycyjna wentylacja mechaniczna
Żeby zrozumieć, czym jest rekuperacja, przyjrzyjmy się dotychczasowym rozwiązaniom wentylacyjnym stosowanym powszechnie przez inwestorów.
Większość domów budowanych dotychczas, wyposażano w tradycyjną wentylację grawitacyjną. Polega ona na zasysaniu powietrza (tzw. ciągu) wytwarzanego przez kominy. Niestety takie rozwiązanie powoduje wychładzanie domu. Żeby wywietrzyć mieszkanie, trzeba otwierać okna i drzwi i robić tzw. przeciąg. Tracimy wtedy cenne ciepło, a powietrze i tak nie zostaje oczyszczone. Dodatkowo wpuszczamy do środka wszelkie zanieczyszczenia znajdujące się na zewnątrz (np. skutki spalania śmieci, smog).
Wentylacja grawitacyjna to zatem nic innego jak odpowiednie otwory w murach naszych domów. Jest to jeden strumień powietrza powstający przez różnicę ciśnień między wnętrzem a zewnętrzem budynku mieszkalnego. Nie wspomaga go żadne urządzenie mechaniczne. Skutek jest taki, że ucieka nam z domu ciepłe powietrze, za którego ogrzanie zapłaciliśmy.
Czym jest rekuperacja?
Rekuperacja jest natomiast wentylacją mechaniczną z odzyskaniem ciepła. Polega na pozyskaniu energii z zanieczyszczonego powietrza. Umożliwia to rekuperator. Rekuperator to urządzenie mechaniczne, które wprawia powietrze w ruch. Zużyte powietrze o wysokiej zawartości CO2 zostaje usunięte z naszego domu, a w zamian dostarczane jest świeże, przefiltrowane powietrze z zewnątrz. Powietrze filtrowane jest nieustannie przez cały rok. Nie musisz otwierać w tym celu okien – każde pomieszczenie otrzymuje stałe dawki świeżego powietrza. Skuteczność rekuperacji w każdym aspekcie przewyższa wentylację grawitacyjną. Zaletą rekuperacji jest także to, że znacznie (nawet do 50%) obniża ona koszty ogrzewania budynku zimą.
W skrócie: rekuperacja jest systemem służącym do wymiany brudnego (zużytego) powietrza na świeże (czyste) przy jednoczesnym odzyskaniu ciepła, które już zostało w domu zgromadzone. Dzieje się to w rekuperatorze, w którym spotykają się ze sobą: powietrze zużyte i świeże, ale – co jest bardzo ważne – strumienie te nie mieszają się ze sobą. Powietrze czyste zostaje po prostu ogrzane przez usuwane z pomieszczeń powietrze brudne.
Rekuperacja a okap kuchenny
Rekuperacja i okap kuchenny nie stoją sobie na drodze. Przeciwnie – mogą ze sobą doskonale koegzystować. Żeby zapewnić prawidłową pracę obu tych układów, zaleca się rozdzielić wentylację ogólną domu (rekuperację) z wentylacją oparów powstających podczas gotowania nad kuchenką. Nie zaleca się zatem łączenia wentylacji wywiewnej odchodzącej z okapu z wentylacją nawiewno-wywiewną całego domu, gdyż skróci to żywotność filtrów oraz wymiennika znajdującego się w rekuperatorze. Dodatkowo takie działanie może pozbawić nas gwarancji na zainstalowany system rekuperacyjny.
W przypadku użytkowania okapu w formie wyciągu, czyli podłączonego do osobnego kanału wentylacyjnego, należy pamiętać o zastosowaniu na przewodzie wyrzutowym klapki zwrotnej. Uniemożliwi ona napływ powietrza z zewnątrz, gdy okap będzie wyłączony.
Innym sposobem pogodzenia posiadania okapu w kuchni z rekuperacją w całym domu, jest zamontowanie urządzenia w trybie pochłaniacza. Okap pracuje wtedy z metalowym filtrem przeciwtłuszczowym (taki sam znajduje się w wyciągu) oraz z dodatkowym filtrem węglowym, którego zadaniem jest oczyszczanie powietrza z wilgoci i nieprzyjemnych zapachów. W takim przypadku dodatkowy kanał wentylacyjny jest zbędny, gdyż oczyszczone powietrze wraca do kuchni i nie jest usuwane na zewnątrz.
Rekuperacja nie zastąpi okapu kuchennego!
Żeby skutecznie usunąć wilgoć, zapachy i tłuste cząsteczki z powietrza powstałe podczas gotowania, okap kuchenny musi mieć odpowiednio dużą moc. Normą są urządzenia, które na I biegu uzyskują wydajność 200 m3/h. Ich działanie wentylacyjne jest bowiem krótkotrwałe i jednocześnie intensywne. Tymczasem systemy rekuperacyjne pracują całą dobę przez cały rok. Właśnie dzięki temu, że działanie okapu jest tylko chwilowe (włączamy go w okolicznościach gotowania), unikamy jakiegokolwiek zakłócenia pracy systemu rekuperacyjnego.
Przykładowo: dla domu o łącznej kubaturze 700 m3 najlepiej dobrać rekuperator o wydajności 500-700 m3/h. Centrala rekuperacyjna rozłoży tę wydajność odpowiednio na wszystkie pomieszczenia. Działanie rekuperacji jest zatem stałe i umiarkowane.
Kuchnia bez okapu, a jedynie z rekuperacją, pozostanie mocno zanieczyszczona podczas każdego gotowania. Tylko odpowiedni montaż okapu kuchennego zapewni czyste powietrze oraz usuwanie szkodliwych substancji.
Zdarza się, że właściciele rekuperacji wyłączają systemy filtrowania powietrza w domu. Ma to miejsce np. latem, gdy chcemy otworzyć okna i drzwi i przewietrzyć pomieszczenia oraz pooddychać powietrzem bardziej wilgotnym (rekuperatory wyciągają z niego wilgoć).
W przypadku braku okapu para wodna i nieczystości powstałe podczas gotowania niestety zostaną w kuchni.
Rekuperacja a okap kuchenny – podsumowanie
- rekuperacja w domu bardzo dobrze współgra z użytkowaniem okapu kuchennego
- okap kuchenny z rekuperacją może działać w trybie wyciągu – należy wtedy zadbać o osobny kanał wentylacyjny dla okapu i wentylacji przez rekuperator
- okap kuchenny z rekuperacją może działać również w trybie pochłaniacza – oczyszczane powietrze nie potrzebuje wtedy kanału wywiewnego, ponieważ pozostaje w pomieszczeniu (tryb zamknięty bazujący na filtrze węglowym)
- centrala rekuperacyjna ma za zadanie filtrować powietrze w całym domu – nie można skupić jej mocy i wydajności np. wyłącznie na kuchni, kiedy przygotowujemy posiłki
- wydajność okapów kuchennych jest znacznie większa niż wydajność systemów rekuperacyjnych, których moc rozkłada się na wiele pomieszczeń w domu (wydajność dobrych okapów rozpoczyna się od 200 m3/h na I biegu i dotyczy jednego pomieszczenia)
Projektując i budując nowoczesny, energooszczędny dom pomyślmy również o tym, by oprócz odzyskiwania ciepła i zapewnienia napływu świeżego powietrza, pamiętać także o skutecznym usuwaniu oparów kuchennych. Rozwiązaniem jest rekuperacja i okap kuchenny pod jednym dachem.